Οι βαρκάρηδες της Θεσσαλονίκης
Την Άνοιξη του 1903, από τις 28
Απριλίου έως την Πρωτομαγιά, η τουρκοκρατούμενη Θεσσαλονίκη συγκλονίζεται από
μια σειρά βομβιστικών επιθέσεων που έμειναν γνωστές ως Απριλιανά του 1903. Οι επιθέσεις αυτές πραγματοποιήθηκαν από τους «Γκεμιτζήδες»
μια αναρχική επαναστατική ομάδα με αρχηγό τον Καθηγητή του Βουλγαρικού Γυμνασίου
Αρρένων Ντάμιεν Γκρούεφ. Οι επιθέσεις αυτές δεν στοχεύουν τους
εκπροσώπους της οθωμανικής εξουσίας, αλλά δυτικά συμφέροντα.
Οι επιθέσεις ξεκίνησαν με την ανατίναξη του «Γκουανταλκιβίρ», το μεγάλο γαλλικό επιβατικό πλοίο που ήταν έτοιμο να αναχωρήσει για Κωνσταντινούπολη. Οι Θεσσαλονικείς πίστεψαν ότι σκάσανε τα καζάνια του πλοίου. Ακολουθεί βομβιστική επίθεση σε τρένο που κουβαλούσε 300 επιβάτες από Ανδριανούπολη και ακολουθεί το εργοστάσιο φωταερίου με αποτέλεσμα η πόλη να μείνει χωρίς φως.
Παράλληλα ακολουθεί σωρεία βομβιστικών επιθέσεων σε διάφορα σημεία της πόλης, μαγαζιά, πλατείες, δρόμους. Ανάμεσα σε αυτά που καταστράφηκαν είναι το ελληνικό καφενείο Αλάμπρα, σ΄ ένα επίσης ελληνικό ζυθοποιείο και διάφορα άλλα σημεία. Πλήγησαν το Grand Hotel, το al Xambra και το Boshnakov-Ann.
H Οθωμανική τράπεζα ήταν από τα κτίρια που επλήγησαν με αποτέλεσμα να καταστραφεί ολοκληρωτικά. Για να το καταφέρουν οι βαρκάρηδες είχαν σκάψει υπόνομο, από ένα μαγαζί απέναντι που το είχε νοικιάσει κάποιος βούλγαρος, που πήγαινε έως κάτω από το μέγαρο. Εκεί τοποθέτησαν τα εκρηκτικά με αποτέλεσμα σχεδόν την ολοκληρωτική καταστροφή της τράπεζας. Τα τραπεζιτικά αποθέματα σε τουρκικές λίρες έμειναν ακεραία και μεταφέρθηκαν σε τουρκικό θωρηκτό, ενώ οι συναλλαγές για πολλές μέρες γινόντουσαν στο δρόμο. Η γερμανική λέσχη κατέρρευσε και ζημιές έπαθε το γειτονικό ξενοδοχείο «Κολόμπο».
Ακολούθησαν χιλιάδες συλλήψεις Βουλγάρων. Τη δεύτερη μάλιστα μέρα κηρύχθηκε στρατιωτικός νόμος. Από την ομάδα φαίνεται ότι οι 6 σκοτώθηκαν στα γεγονότα, και συνελήφθησαν. Συνολικά στις ταραχές που ακολούθησαν έχασαν τη ζωή τους 42 άτομα.
Σίγουρα η ενέργεια αυτή ήταν από τις μοναδικές τρομοκρατικές ενέργειες στην ιστορία της Θεσσαλονίκης και μάλιστα με πολύ καλό συντονισμό αν και η ομάδα ήταν ολιγομελής.
Το Μουσείο Σχολικής Ζωής και Εκπαίδευσης μαζί με το Greek Culturral Institute πραγματοποιούν σχετικούς περιπάτους.